ئىراق گۈرۈچ تېرىشنى توختىتىشنى جاكارلىدى

ئىراق يېزا ئىگىلىك مىنىستىرلىكى سۇ قىسلىقى سەۋەبىدىن پۈتۈن مەملىكەتتە گۈرۈچ تېرىشنى توختىتىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى. بۇ خەۋەر يەنە بىر قېتىم دۇنيا گۈرۈچ بازىرىنىڭ تەمىنلەش ۋە ئېھتىياج مەسىلىسىگە بولغان ئەندىشىنى قوزغىدى. دۆلەت زامانىۋى يېزا ئىگىلىك سانائىتى تېخنىكا سىستېمىسىدىكى گۈرۈچ كەسپىنىڭ ئىقتىسادىي ئورنى مۇتەخەسسىسى ۋە يېزا ئىگىلىك ۋە يېزا ئىشلىرى مىنىستىرلىكىنىڭ يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرى بازىرىنى تەھلىل قىلىش ۋە ئاگاھلاندۇرۇش گۇرۇپپىسىنىڭ باش گۈرۈچ ئانالىزچىسى لى جيەنپىڭ ئىراقنىڭ گۈرۈچ تېرىش كۆلىمى ۋە ھوسۇلى دۇنيانىڭ ئىنتايىن ئاز بىر قىسمىنى ئىگىلەيدىغانلىقىنى، شۇڭا بۇ دۆلەتتە گۈرۈچ تېرىشنى توختىتىشنىڭ دۇنيا گۈرۈچ بازىرىغا ئاساسەن ھېچقانداق تەسىرى بولمايدىغانلىقىنى ئېيتتى.

بۇنىڭدىن ئىلگىرى، ھىندىستاننىڭ گۈرۈچ ئېكسپورتىغا قارىتا قوللانغان بىر قاتار سىياسەتلىرى خەلقئارا گۈرۈچ بازىرىدا تەۋرىنىش پەيدا قىلغان. بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئاشلىق ۋە دېھقانچىلىق تەشكىلاتى (FAO) سېنتەبىردە ئېلان قىلغان ئەڭ يېڭى سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، FAO نىڭ گۈرۈچ باھا كۆرسەتكۈچى 2023-يىلى ئاۋغۇستتا %9.8 ئۆرلەپ، 142.4 نومۇرغا يەتكەن، بۇ ئۆتكەن يىلنىڭ ئوخشاش مەزگىلىدىكىدىن %31.2 يۇقىرى بولۇپ، 15 يىلدىن بۇيانقى ئەڭ يۇقىرى سەۋىيىگە يەتكەن. تارماق كۆرسەتكۈچكە ئاساسلانغاندا، ھىندىستاننىڭ ئاۋغۇستتىكى گۈرۈچ باھا كۆرسەتكۈچى 151.4 نومۇر بولۇپ، ئايلىق ئېشىش نىسبىتى %11.8 بولغان.

FAO ھىندىستاننىڭ باھاسى ئومۇمىي كۆرسەتكۈچنىڭ ئېشىشىغا تۈرتكە بولغانلىقىنى، بۇنىڭ ھىندىستاننىڭ ئېكسپورت سىياسىتى كەلتۈرۈپ چىقارغان سودا قالايمىقانچىلىقىنىڭ ئەكىس ئەتتۈرۈلگەنلىكىنى بىلدۈردى.

لى جيەنپىڭ ھىندىستاننىڭ دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ گۈرۈچ ئېكسپورت قىلغۇچى دۆلەت ئىكەنلىكىنى، دۇنيا گۈرۈچ ئېكسپورتىنىڭ %40 تىن كۆپرەكىنى ئىگىلەيدىغانلىقىنى ئېيتتى. شۇڭا، بۇ دۆلەتنىڭ گۈرۈچ ئېكسپورتىغا قويغان چەكلىمىلىرى خەلقئارا گۈرۈچ باھاسىنىڭ ئۆسۈشىگە، بولۇپمۇ ئافرىقا دۆلەتلىرىنىڭ ئاشلىق بىخەتەرلىكىگە تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى بەلگىلىك دەرىجىدە ئوتتۇرىغا قويدى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، لى جيەنپىڭ دۇنيا گۈرۈچ سودا مىقدارىنىڭ چوڭ ئەمەسلىكىنى، سودا كۆلىمىنىڭ يىللىق تەخمىنەن 50 مىليون توننا ئىكەنلىكىنى، ئىشلەپچىقىرىشنىڭ %10 تىنمۇ ئاز ئىكەنلىكىنى، بازارنىڭ پەرەز قىلىشىنىڭ ئاسانلىقچە تەسىرىگە ئۇچرىمايدىغانلىقىنى ئېيتتى.

بۇنىڭدىن باشقا، گۈرۈچ تېرىش رايونلىرى نىسبەتەن مەركەزلەشكەن بولۇپ، شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيا، جەنۇبىي ئاسىيا ۋە جەنۇبىي جۇڭگودا يىلىغا ئىككى ياكى ئۈچ قېتىم ھوسۇل ئالغىلى بولىدۇ. تېرىش ۋاقتى ئۇزۇن، ئاساسلىق ئىشلەپچىقارغۇچى دۆلەتلەر بىلەن ئوخشىمىغان تۈرلەر ئوتتۇرىسىدا كۈچلۈك ئالماشتۇرۇش بار. ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا، بۇغداي، كۆممىقوناق ۋە پۇرچاق قاتارلىق دېھقانچىلىق مەھسۇلاتلىرىنىڭ باھاسىغا سېلىشتۇرغاندا، خەلقئارا گۈرۈچ باھاسىنىڭ ئۆزگىرىشى نىسبەتەن كىچىك.