ئۆسۈملۈك كېسەللىكلىرى يېمەكلىك ئىشلەپچىقىرىشقا بارغانسېرى تەھدىت سېلىۋاتىدۇ، ئۇلارنىڭ بىر قىسمى مەۋجۇت پېستىتسىدلارغا چىداملىق. دانىيەدىكى بىر تەتقىقاتتا، ھەتتا ھاشارات دورىسى ئىشلىتىلمەيدىغان جايلاردىمۇ، قۇمۇرسقا ئۆسۈملۈك پاتوگېنلىرىنى ئۈنۈملۈك توسىدىغان بىرىكمىلەرنى ئاجرىتىپ چىقىرالايدىغانلىقى كۆرسىتىلدى.
يېقىندا، ئافرىقىدىكى تۆت پۇتلۇق قۇمۇرسقىلارنىڭ MRSA باكتېرىيەسىنى ئۆلتۈرەلەيدىغان بىرىكمىلەرنى ئېلىپ يۈرىدىغانلىقى بايقالدى. بۇ باكتېرىيە ناھايىتى ناچار، چۈنكى ئۇلار مەلۇم ئانتىبىئوتىكلارغا چىداملىق بولۇپ، ئىنسانلارغا ھۇجۇم قىلالايدۇ. ئۆسۈملۈكلەر ۋە يېمەكلىك ئىشلەپچىقىرىشىمۇ چىداملىق ئۆسۈملۈك كېسەللىكلىرىنىڭ تەھدىتىگە ئۇچرايدىغانلىقى قارىلىدۇ. شۇڭا، ئۆسۈملۈكلەرمۇ قۇمۇرسقىلارنىڭ ئۆزلىرىنى قوغداش ئۈچۈن ئىشلەپ چىقارغان بىرىكمىلىرىدىن پايدىلىنىشى مۇمكىن.
يېقىندا، «قوللىنىشچان ئېكولوگىيە ژۇرنىلى» دا ئېلان قىلىنغان يېڭى بىر تەتقىقاتتا، ئورخۇس ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئۈچ تەتقىقاتچىسى مەۋجۇت ئىلمىي ئەدەبىياتلارنى تەكشۈرۈپ، ھەيران قالارلىق دەرىجىدە كۆپ مىقداردا قۇمۇرسقا بېزى ۋە قۇمۇرسقا باكتېرىيەسىنى بايقىدى. بۇ بىرىكمىلەر مۇھىم ئۆسۈملۈك كېسەللىك قوزغاتقۇچىلىرىنى ئۆلتۈرەلەيدۇ. شۇڭا، تەتقىقاتچىلار كىشىلەرنىڭ دېھقانچىلىق ئۆسۈملۈكلىرىنى قوغداش ئۈچۈن قۇمۇرسقا ۋە ئۇلارنىڭ خىمىيىلىك مۇداپىئە «قوراللىرى» نى ئىشلەتسە بولىدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.
قۇمۇرسقالار زىچ توپلىشىپ ياشايدىغان ئۇۋىلاردا ياشايدۇ، شۇڭا كېسەللىك تارقىلىش خەۋپى يۇقىرى بولىدۇ. قانداقلا بولمىسۇن، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ كېسەللىككە قارشى دورىلىرىنى ئىجاد قىلدى. قۇمۇرسقالار ئۆزلىرىنىڭ بېزى ۋە ئۆسۈۋاتقان باكتېرىيە كولونىيىسى ئارقىلىق ئانتىبىئوتىك ماددىلارنى ئاجرىتىپ چىقىرالايدۇ.
«قۇمۇرسقالار زىچ جەمئىيەتلەردە ياشاشقا كۆنۈپ قالغان، شۇڭا نۇرغۇن خىل ئانتىبىئوتىكلار ئۆزلىرىنى ۋە ئۆز گۇرۇپپىلىرىنى قوغداش ئۈچۈن تەرەققىي قىلغان. بۇ بىرىكمىلەر ھەر خىل ئۆسۈملۈك كېسەللىك قوزغاتقۇچىلىرىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ» دېدى ئورخۇس ئۇنىۋېرسىتېتى بىئولوگىيە پەنلىرى ئىنستىتۇتىدىن يوئاچىم ئوففېنبېرگ.
بۇ تەتقىقاتقا ئاساسلانغاندا، قۇمۇرسقا ئانتىبىئوتىكلىرىنى ئىشلىتىشنىڭ كەم دېگەندە ئۈچ خىل ئۇسۇلى بار: ئۆسۈملۈك ئىشلەپچىقىرىشتا تىرىك قۇمۇرسقالارنى بىۋاسىتە ئىشلىتىش، قۇمۇرسقا خىمىيىلىك مۇداپىئە بىرىكمىلىرىنى تەقلىد قىلىش ۋە ئانتىبىئوتىك ياكى باكتېرىيە گېنلىرىنى كودلايدىغان قۇمۇرسقالارنى كۆچۈرۈش ۋە بۇ گېنلارنى ئۆسۈملۈكلەرگە يۆتكەش.
تەتقىقاتچىلار ئىلگىرى ئالما ئېكىستانسىيەسىگە «كۆچۈپ كىرىدىغان» ياغاچ قۇمۇرسقىلارنىڭ ئىككى خىل كېسەللىك (ئالما باش كېسىلى ۋە چىرىش) بىلەن يۇقۇملانغان ئالما سانىنى ئازايتالايدىغانلىقىنى ئىسپاتلىغان. بۇ يېڭى تەتقىقاتقا ئاساسەن، ئۇلار قۇمۇرسقىلارنىڭ كەلگۈسىدە كىشىلەرگە ئۆسۈملۈكلەرنى قوغداشنىڭ يېڭى ۋە ئىمكانىيەتلىك ئۇسۇلىنى كۆرسىتىپ بېرەلەيدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.
مەنبە: جۇڭگو پەن-تېخنىكا خەۋەرلىرى
ئېلان قىلىنغان ۋاقىت: 2021-يىلى 10-ئاينىڭ 8-كۈنى